کارشناس، محقق و نویسنده معروف پاکستانی فعالیت های گذشته و آینده صنعت فیلم سازی پاکستان را بررسی نموده و جهت آگاهی بینندگان فیلم های پاکستانی این مقاله را تدوین کرد و ترجمه آن جهت ملاحظه ارائه می شود: همه اقشار در سراسر جهان تحت تأثیر اپیدمی کرونا قرار گرفتند و در پاکستان همراه با بسیاری از بخش های دیگر، صنعت فیلم پاکستان نیز تحت تأثیر این بیماری همه گیر قرار گرفته است. در سال ۲۰۲۰ فقط یک فیلم پاکستانی در سینماها اکران شده است و براساس برنامه، ده ها فیلم باید اکران می شدند و این آشفتگی و انحطاط کنونی صنعت فیلم سازی پاکستان به دلیل همه گیری کرونا نبود، با این که آخرین میخ در تابوت صنعت فیلم سازی پاکستان توسط اپیدمی کرونا زده شده است، اما عوامل زیادی وجود دارند. صنعت فیلم پاکستانی گذشته بسیار خوبی داشت و در روزهای ابتدائی و پس از تشکیل پاکستان، سه مرکز اصلی فیلم از جمله در شهرهای کراچی، لاهور و داکا بودند. براساس برآوردی، سالانه ۲۰۰ تا ۲۵۰ فیلم در دهه های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ ساخته می شد و تعداد محل نمایشی نیز ۷۰۰ یا بیشتر از ۸۰۰ بود و نمایش فیلم در هر شهر بزرگ و کوچک در دسترس بود و رفتن به سینما در جامعه پاکستان برای تماشای فیلم فعالیت مهم فرهنگی بود و همه اعضای خانواده در آن شرکت می کردند. فیلمسازان آن زمان نیز از یک سو فیلم های عاشقانه، کاربردی و دارای  با ارزش های فرهنگی می ساختند و مانند جامعه پاکستان صنعت فیلم نیز در تعادل بود، اما به دلیل عدم استحکام دولت ها، صنعت فیلم سازی و همچنین سینما ها فعالیت خود را از دست دادند و حتی برخی از مراکز نمایش فیلم نابود شدند و اگر دولت های غیر جمهوری برای ارتقاء این صنعت کاری کردند، ترجیحات آنان صنعت فیلمسازی نبود. انجمن تولیدکنندگان فیلم پاکستان نیز مانند گل کاغذی بوده که بو نداشته باشد. گروه های مختلف فیلم ساز باهم درگیر شدند و نوبت به دادگاه رسید. هیأت انجمن تهیه کنندگان فیلم پاکستان برای ارتقاء صنعت فیلم با نخست وزیر پاکستان ملاقات کرد و وزیر اطلاعات پاکستان برای راه اندازی برنامه دیجیتالی دستیابی فیلم همچون (Netflix) جهت ارتقاء صنعت فیلم اظهار کرد، اما تاکنون پیشرفتی نشده است (براساس گزارش دیروز برنامه ای بنام اردو فلیکس راه اندازی شده است). در ابتدا چون پاکستان طرفدار ارزش های روشنگرانه بود و هنرهای زیبا نیز با همان گرایش توسعه یافتند و کارهای بزرگی در صنعت فیلم سازی انجام شدند، اما بعداً اوضاع بدتر شد. همچنین در گذشته فیلم های پاکستانی در همه جای دنیا اکران می شدند، اما اکنون مدت طولانی است که اکران نمی شوند، زیرا امروز نیز تأکید ما بر فرمول ساخت فیلم است. حتی اگر فرمول فیلم رعایت شود باز هم معلوم نیست پس از پایان کرونا صنعت فیلم سازی پاکستان دوباره رونق  بگیرد یا نه، زیرا به دلیل کرونا و تعطیلات نه تنها صنعت فیلم با مشکلات روبرو شده و سینماها تعطیل شدند، بلکه اکثر سالن های سینما اجاره ای بودند و نتوانستند کرایه چند ماهه را پرداخت کنند و اکنون  صاحبان سالن های سینماها خواستار اجاره این تعطیلات نیز هستند. پرداخت این هزینه برای صاحبان سینماها بسیار مشکل خواهد بود و این امر منجر به عدم رونق سینماها حتی بعد از پایان کرونا خواهد بود. از سوی دیگر جهان به دلیل کرونا صنعت فیلم خود را دیجیتالی کرد، اما راه اندازی چنین برنامه های دیجیتالی نیازمند به مجموعه فیلم است درحالی که پاکستان مدت ها است در این زمینه فعالیتی نکرده است. از سوی دیگر پاکستان در فهرست سیاه فیلم های بین المللی قرار گرفته است و اکران فیلم های خارجی نیز ممکن نیست، زیرا به توزیع کنندگان فیلم های بین المللی هزینه پرداخت نشده است و همچنین هند در این منطقه فیلم های خارجی را مدیریت می کند. پاکستان فیلم های هندی را ممنوع کرده است و مسئولین هندی عدم پرداخت هزینه را بهانه قرار داده، پاکستان را در فهرست سیاه قرار داده اند و پاکستان نمی توانند با این کیفیت فعلی از فیلم های خارجی استفاده کند. دولت پاکستان نیز در این راستا سعی و تلاش نمی کند و پس از هجدهمین متمم قانون اساسی، ایالت ها توانمند شدند و هیأت های سانسور جداگانه ای برای ایالت ها تشکیل شدند، اما هیأت سانسور اسلام آباد در حقیقت نمی تواند در امور ایالت ها دخالت کند و براساس این بی معنی است و این وضعیت بسیار عجیب است و هیچ کس نمی داند سیاست ملی صنعت فیلم سازی در پاکستان چگونه خواهد بود و در فدرال وزیر فرهنگ نیز موجود نیست تا بتواند با چنین موضوعاتی روبرو شود و راه حلی پیدا کند. در حالی که امروزه فرهنگ و سینما در سراسر جهان به عنوان یک تصویر نرم و تبلیغاتی مورد استفاده قرار می گیرد، اما پاکستان این جبهه را نیز خالی گذاشته است. ثابت شده است سال جاری بدترین سال برای صنعت فیلم سازی پاکستان است و  ۴ تا ۶ فیلم وجود داشته که  اگر کرونا نمی آمد اکران می شدند، اما با اکران این چند فیلم چه اتفاقی می افتد؟ فیلمی به نام ریکارد در ماه فوریه اکران شد که رکورد بی نظیری را برای اکران خود ثبت کرد. احیاء سینما در پاکستان تنها زمانی ممکن است که سالن های سینما پر شوند و این تنها در صورتی ممکن است که فیلم های بین المللی از جمله فیلم های هندی در پاکستان اکران شوند. این خبر نیز به گوش رسید که فیلم های کشورهای اسلامی ازجمله فیلم های ترکیه و سایر کشورها اکران خواهند شد و در این راستا سینماهایی نیز تاسیس شدند، اما این خبر به هوا رفت و عملی نشد. آیا سال جدید برای صنعت فیلم پاکستانی چگونه خواهد بود،کسی پاسخی در این مورد نداد.